Haritanın Yorumlanması

Haritanın Yorumlanması

Harita
Yorumlama, haritaya baktığınızda bölgeyi üçboyutlu zihninizde
oluşturabilmeniz en önemli noktadır. Bunu haritadaki yükselti çizgileri
sayesinde yapabilirsiniz. Dağın bir yatay kesiti alınır. Çizgiler eşit
yükseltileri gösterir.Yükselti çizgilerinin şekli dağın veya tepenin
şeklini verir. Eşyükselti eğrileri arazide aynı yükseklikteki noktaları
birleştirir, iç içe kapalı eğrilerdir, birbirini kesmezler, yükseltisi
en fazla olan en içtedir yükseltisi en az olan en dıştadır,
aralarındaki yükselti farkı birbirine eşittir, aynı izohips çizgisi
üzerindeki bütün noktalarda yükselti aynıdır, izohips çizgisi üzerinde
olmayan bir noktanın kesin yükseltisi bilinemez, Kıyı çizgisi (deniz
kıyısı) sıfır metredir, izohipslerin sık veya seyrek geçmesi yer
şekillerine bağlıdır, izohipslerin sık geçtiği yerde eğim fazladır,
seyrek geçtiği yerde eğim azdır. Yeryüzündeki herhangi bir yükseltinin
kesiti alındığında kesitler arası uzaklık sabit olduğundan iki yükselti
arasındaki yükseklik farkı da sabittir.Eş yükseklik eğrileri
birbirinden eşit uzaklıktadır ve değeri haritanın kenarında belirtilir.

Yükselti çizgilerinin şeklinden arazinin dağlık mı, çukur mu , yamaç mı
.... olduğunu anlamamıza yardımcı olur.Ayrıca arazinin eğimi hakkında
bilgi verir.Eş yükselti çizgileri arası mesafenin azalması yani bu
eğrilerin sıklaşması arazinin eğiminin arttığını gösterir. Eğimin
bilinmesi arazinin yürünülebilir olup olmadığı konusunda karar
vermemizi sağlar.Eğim hesabı için öncelikle eş yükselti eğrileri
arasındaki mesafe ölçülür ve ölçek katsayısı ile çarpılır ve eş
yükseklik eğrileri arası yatay mesafe(arazideki uzunluk) bulunur.Bu
uzunluk yükselti çizgileri arası yükseklik farkı ile karşılaştırılarak
hesaplanır.


Formüller:

h = Eş yükselti çizgileri arası yükseklik farkı
c = Eğim
s = Eş yükselti çizgileri arası mesafe (harita uzunluğu)
m = Ölçek

Yatay Mesafe = S = m * s
Eğim(%) = ( h * 100 ) / S ile ifade edilir.





- Dağ dorukları ( zirveler ) nokta halinde gösterilir.
- Akarsu vadileri yükseltinin arttığı yöne doğru girinti oluşturur. Ters "V" biçiminde gösterilir.





- Ok işareti çevresine göre çukur olan (kapalı çukur-çanak-krater) yerleri gösterir.
- Akarsudan sonraki ilk yükseltiler birbirine eşittir.





- Tabanları aynı olan tepelerin başlangıç yükseltileri de aynıdır.
- Yükseltinin arttığı yöne doğru "U " harfi oluşmuş ise buna sırt denir.







- Ok işareti ile gösterilen yer kapalı çukur (çanak)dur. Ok işaretinden sonra yükselti azalır.




- Tabanı aynı olan iki tepe arasındaki küçük düzlüğe boyun denir.







Uçurum:




Tepe:




Sırt:






Yukarıdaki resimde 1. Tepe, 2. Vadi, 3. Sırt, 4. Boyun, 5. Çöküntü, 6.
Derin Vadi, 7. Burun, 8. Uçurum, 9. Geçit, 10. Dolgu...

Kaynak: KTÜ Jeodezi Mühendisliği