| | Şiirde Gerçeklik ve Anlam | |
| | Yazar | Mesaj |
---|
Admin Admin
Mesaj Sayısı : 675 Doğum tarihi : 24/08/91 Kayıt tarihi : 07/07/10 Yaş : 32
bi zar at bakalım tecrübe: (100/100)
| Konu: Şiirde Gerçeklik ve Anlam Perş. Tem. 22, 2010 4:20 pm | |
| Şiirde Gerçeklik ve Anlam
Şiirde gerçeklikten söz edebilmek için önce, kısaca gerçeklik üzerinde durmak gerekir. Gerçek, en kısa tanımıyla somut ve nesnel olandır.
Gerçeklik de, gerçekten hareketle kullanılan, gerçek olarak varolan şeylerin tümünü ifade eden bir kavramdır.
İnsan duyu organları aracılığıyla olayları, görünüşleri algılar, bu algıladıklarını kendince dönüştürür ve değerlendirir. Böylece nesnel gerçeklik algılanır. Duyularımızla algılananlar bilincimizde bir işleme tâbi tutularak kendince dönüştürür. Öyleyse her imge gücünü nesneden yani gerçeklikten alır.
Şiirde, daha yerinde bir ifadeyle sanatta gerçeğin dönüştürülmesi söz konusudur. Ancak bu dönüştürme bilimden, felsefeden ve gündelik hayattan daha farklıdır. Gerçeği ve gerçekliği görme, algılama ve kavramada kusurlu ve eksik olanların söz konusu dönüştürme işinde başarılı olamayacakları ortadadır.
Şiire özgü gerçekliğin temelinde yaşanan gerçeklik ve onun prensipleri vardır. Ancak buna bireysel yaklaşım söz konusudur. Birey, yaşadıklarıyla, sezgileriyle, tasarılarıyla, izlenimleriyle gerçekliği algılar ve kendine göre dönüştürür.
Gerçeklik her türlü bireyselliğin kesiştiği noktadır. Bilimsel ve pratik gerçeklik hayatın içinde paylaşılır.
Şiirde de doğal olarak, yazıldığı dönemde her türlü bilimsel ve pratik gerçeklikten yola çıkılarak, daha üst seviyede kapsayıcı bir gerçeklik kurulur. Bu kuruluşta, kişinin sezgileri, tasarıları, ha*yalleri, bilinçaltı zenginlikleri bir araya gelir.
Şiirsel gerçek, bireyin her türlü yetenek ve kazanımıyla her şeyi ve her hâli anlama, yorumlama ve değerlendirmesi sonucu ulaşılan bir üst gerçekliktir. Bunun için onda düşünce, sezgi, tasarım, coşku, izlenim vb. bir aradadır. Şiirsel gerçeğin ifade aracı da imge ve sestir.
İşte bu gerçekliğin ifadesinde dil göstergeleri yeni anlam ve değer kazanırlar, duygu ve çağırışım değerleriyle üzerinde durulan konuyu zenginleştirirler. Böylece zaman zaman adeta yeni bir dil ortaya çıkar.
Şiir öğretmeyi, anlatmayı, göstermeyi ikinci plana iter; çağrıştırmayı ön plana çıkarır. Çok defa kelimeler ses, söyleyiş ve anlamlarıyla kendi anlamlarının dışında başka şeyleri çağrıştırırlar. Çağrışım da kişiden kişiye değişir. Zaten şiirde dil, şiirsel işleviyle kullanılır. Böylece de yeni ve farklı bir iletişim aracı oluşur. Bu geniş anlamıyla edebî metindir. Şiir ise sözü edilen özelliklerin daha uygun görüldüğü ve yaşandığı metin türüdür.
Her şiir, her okuyucuda farklı duygular uyandırır. Ancak belirli dönemlerde yazılmış birçok metnin ortak yönleri olduğu hissedilir, belirlenir. Bir şiirin her okunduğunda yeniden yorumlanabilmesi yan anlam değeri bakımından zengin olmasına bağlıdır. Şiir kendisine özgü bir iletişim aracıdır. Bu iletişimde yan anlam ve çağrışımlar daha önemlidir. Ama ne olursa olsun bir iletişim söz konusudur. Her iletişimde de gönderici alıcıya bir şeyler söyler, bir şeyler aktarır. Bu söylenen ve aktarılanların anlamı yoksa saçma olur. Çünkü anlamsız şey saçmadır.
Anlam; bir dil biriminin ilettiği, uyandırdığı, düşündürdüğü, sezdirdiği, çağrıştırdığı kavram, tasarım, düşünce ve sezgidir. Öyleyse şiirde anlam üzerinde durulurken şiir metninin ilettiği kavram ve bilgiden değil o metnin düşündürdüklerinden, sezdirdiklerinden, çağrıştırdıklarından söz etmek gerekir. Bu da dilin şiirsel işleviyle gerçekleşen iletişimin özelliğidir.
Bunun için şiirde yan anlam değerinden söz etmek gerekir. Yan anlam da sözlüklerde yazılmaz. İfadenin, söyleyişin coşkusu, çağrışım ve duygu değeri üzerine kurulur.
Yan anlam, geniş ölçüde dil göstergelerinin duygu değerine ve çağrışıma dayanır. Şiir dili doğal dilden hareketle böyle bir anlam yaratmak ve iletmek üzere düzenlenir. Şiir dili, doğal dilden hareketle kurulan yeni bir dildir derken şiirdeki anlamın da ilk anlamdan bir sapma olduğunu söylemiş oluruz. Bu anlam da öğretmez, göstermez, çağrıştırmaz, hissettirir ve sezdirir. Bunun için şiirde yan anlam üzerinde durmak gerekir. Bu da dil birliklerinin ifade ettikleri duygu ve çağrışım değerinden gücünü alır.
. İnsanlar, gerçek hayatta var olan nesneleri, olayları duyu organlarıyla algılar; bu algılama insan bilincinde çeşitli işlemlerden geçer ve bireye göre farklı şekillere, durumlara dönüşür. Böylece "imge" oluşur. . Şiirde bütün imgeler, gücünü gerçeklikten alır. . İmgenin oluşumunda -gerçekliğin dönüştürülmesinde- bireyin yaşadıkları, sezgileri, tasarıları, kültürü, anlayış ve algılayışındaki farklılıklar etkilidir. . Birey, günlük hayatta kullandığımız dil göstergelerine, günlük hayatta gerçekliği olan dil ifadelerine yeni anlamlar yükleyerek gerçekliği dönüştürür. . Dönüşen ve değişen bu gerçeklik her okuru farklı boyutlarda etkiler. Bu etki ise okurun yaşına, eğitim ve kültür seviyesine, hayallerine, izlenimlerine, içinde bulunduğu duruma ve döneme göre değişir. . Aynı gerçeklik, farklı sanatçıların elinde farklı şekillere dönüşür. Böylece şiirsel gerçeklik oluşur. . Günlük dil ile şiir dili arasındaki temel farklılık, gerçekliğin ifade ediliş biçimidir. Şiirde Gerçeklik ve Anlam Konusunda Örnek Metin İnceleme:
YAŞARKEN
Ağaçların daha bu bahçelerde Bütün yemişleri dalda sarkıyor; Umutların mola verdiği yerde Geceler bir nehir gibi akıyor. ( Ahmet Muhip Dıranas )
Bu şiirdeki gerçekliği bulabilmek için, dilini çözümlemek, yapısı ve teması üzerinde durmak, temanın bireysel ve sosyal alanla ilişkisi üzerinde düşünmek gerekir. Şiirde, yaşanan hayatla ilgili bir gerçeklik hareket noktasıdır. Dünyada insanlara her türlü nimet sunulmuştur. Umutsuzluğa düştüğümüz an bizi sayısız tehlikeler bekler. Bu cümleler gündelik hayatla ilgili bir gerçekliği ifade eder. Şiirde bu gerçeklik farklı bir söyleyişle ve farklı biçimde dile getirilmiştir.
Aşağıdaki iki dizeyi okuyalım: Ağaçların daha bu bahçelerde Bütün yemişleri dalda sarkıyor.
Yukarıdaki dizelerde dünya nimetlerinin hemen hemen hepsinden söz edilmiştir. Bahçe, ağaç, meyve bolluğu, dünyadaki düşsel şeyleri ifade etmektedir. "Daha" kelimesi zamanla ilgilidir. "Bütün" de çokluk ve çeşitlilik bildirir. Her okuyucu bu dizelerden hareketle bildiği dünya güzelliklerinin tamamını düşünebilir. Bu bolluğa, bu güzelliğe rağmen insan umutlarını bir an olsa kaybetse sayısız tehlikelerle karşı karşıya kalır. Ama bu, şiirde umutların mola vermesi, "gecelerin nehir gibi akması" söz gruplarıyla dile getirilmiştir.
Yakandaki kıtada "bahçe" sözüyle belirli bir bahçe değil dünyadaki güzellikler ifade edilmiştir. "Bahçe, ağaç, yemiş, daha, bütün, sarkıyor" sözleri birlikte dörtlüğün ilk dizesine yeni bir anlam değeri kazandırıyor. Bu yan anlamdır. "Bolluk, bereket, güzellik, zenginlik" kelimeleriyle ilgili her türlü anlamı ve hayali düşündürür. Umutlar mola vermez, insan mola verir, dinlenir. Mola vermede; ara verme, akışı durdurma söz konusudur. Umutların mola vermesi", kısa bir sürede olsa insanın umutsuzluğa düşmesi yerine kullanılmıştır. Burada yolculukta verilen moladan söz edildiği "yerde" kelimesiyle belirtilir. "Gece, nehir ve akıyor" kelimeleri yalnızlığı, bir benzetmeyi değil, birlikte umutsuzluğun getireceği her türlü tehlikeyi çağrıştırır. | |
| | | | Şiirde Gerçeklik ve Anlam | |
|
| Bu forumun müsaadesi var: | Bu forumdaki mesajlara cevap veremezsiniz
| |
| |
| En son konular | » Boa Kwon kimdirSalı Mart 13, 2012 8:00 pm tarafından Admin» ben geldimmmmmmmmPaz Eyl. 12, 2010 2:37 am tarafından Admin» Türkçe ezan Cuma Ağus. 27, 2010 1:04 pm tarafından Admin» 12 eylül darbesiPerş. Ağus. 26, 2010 10:54 pm tarafından Admin» DoğumuÇarş. Ağus. 04, 2010 12:50 pm tarafından Admin» Mübarek soyuÇarş. Ağus. 04, 2010 12:47 pm tarafından Admin» Peygamberlerin en üstünüÇarş. Ağus. 04, 2010 12:46 pm tarafından Admin» Yeni Müslüman olanÇarş. Ağus. 04, 2010 12:44 pm tarafından Admin» Kelime-i şehadeti söylemekÇarş. Ağus. 04, 2010 12:43 pm tarafından Admin» Doğru iman ve imanı korumakÇarş. Ağus. 04, 2010 12:42 pm tarafından Admin» İmanın ve İslam'ın şartlarıÇarş. Ağus. 04, 2010 12:38 pm tarafından Admin» İman nedir?Çarş. Ağus. 04, 2010 12:35 pm tarafından Admin» Hoşçakal Sevgilim - Sevgi Aşk HikayeleriÇarş. Ağus. 04, 2010 11:14 am tarafından Admin» Horoskop, Yıldız Falı-GRUPLAR.HAVA,SU,ATEŞÇarş. Ağus. 04, 2010 11:12 am tarafından Admin» Balık BurcuÇarş. Ağus. 04, 2010 11:09 am tarafından Admin» Kova BurcuÇarş. Ağus. 04, 2010 11:09 am tarafından Admin» Oğlak BurcuÇarş. Ağus. 04, 2010 11:08 am tarafından Admin» Yay BurcuÇarş. Ağus. 04, 2010 11:08 am tarafından Admin» Akrep BurcuÇarş. Ağus. 04, 2010 11:07 am tarafından Admin» Terazi BurcuÇarş. Ağus. 04, 2010 11:06 am tarafından Admin» Başak BurcuÇarş. Ağus. 04, 2010 11:06 am tarafından Admin» Aslan BurcuÇarş. Ağus. 04, 2010 11:05 am tarafından Admin» Yengeç BurcuÇarş. Ağus. 04, 2010 11:04 am tarafından Admin» İkizler BurcuÇarş. Ağus. 04, 2010 11:03 am tarafından Admin» Boğa BurcuÇarş. Ağus. 04, 2010 11:02 am tarafından Admin» KOÇ BURCUÇarş. Ağus. 04, 2010 11:01 am tarafından Admin» Ekmek DiyetiÇarş. Ağus. 04, 2010 10:59 am tarafından Admin» Amerikan Kalp Vakfı DiyetiÇarş. Ağus. 04, 2010 10:58 am tarafından Admin» Atkins DiyetiÇarş. Ağus. 04, 2010 10:58 am tarafından Admin» burçlara göre diyetler kaynakÇarş. Ağus. 04, 2010 10:57 am tarafından Admin» buçlara göre diyet rehberiÇarş. Ağus. 04, 2010 10:51 am tarafından Admin» Gelişme Çağındaki Çocuklara Sağlıklı BesinlerÇarş. Ağus. 04, 2010 10:37 am tarafından Admin» İstediğin bedeni giymenin keyfini sür Elma KromÇarş. Ağus. 04, 2010 10:19 am tarafından Admin» Aç kalmadan zayıflayabileceğinizi biliyormuydunuz Çarş. Ağus. 04, 2010 10:17 am tarafından Admin» 04,08,2010Çarş. Ağus. 04, 2010 10:07 am tarafından Admin» 4 AĞUSTOSÇarş. Ağus. 04, 2010 10:06 am tarafından Admin» AP: Ünlü hip hop'çı Wyclef Jean devlet başkanlığınÇarş. Ağus. 04, 2010 10:04 am tarafından Admin» ATO 691 ÜRÜN DAHA TEHLİKE SAÇIYORÇarş. Ağus. 04, 2010 9:31 am tarafından Admin» nefes kesen 3lü zirveÇarş. Ağus. 04, 2010 9:28 am tarafından Admin» Eskimiş Kağıt Arka planlarıSalı Ağus. 03, 2010 5:17 pm tarafından Admin» sohbet koduCuma Tem. 30, 2010 10:46 am tarafından Admin» EMNİYETTEN 12 EYLÜL GENELGESİCuma Tem. 30, 2010 7:48 am tarafından Admin» 30 Temmuz 2010 Cuma / 04:09 hava harp okulunda skaCuma Tem. 30, 2010 7:46 am tarafından Admin» ATATÜRK'ün HAYATIPerş. Tem. 29, 2010 7:51 am tarafından Admin» videolarÇarş. Tem. 28, 2010 2:10 pm tarafından Admin» animasyonlarla coğrafyaÇarş. Tem. 28, 2010 2:07 pm tarafından Admin» Afetler CoğrafyasıÇarş. Tem. 28, 2010 2:02 pm tarafından Admin» AVRUPA KITASIÇarş. Tem. 28, 2010 1:59 pm tarafından Admin» Türkiye'nin Coğrafi BölgeleriÇarş. Tem. 28, 2010 1:56 pm tarafından Admin» Haritanın YorumlanmasıÇarş. Tem. 28, 2010 1:54 pm tarafından Admin |
|